กัญชาเป็นสิ่งถูกกฎหมายในประเทศไทยหรือไม่?
เมื่อไม่นานมานี้ ประเทศไทยได้ทำการตัดสินใจครั้งสำคัญ โดยกลายเป็นประเทศแรกในเอเชียที่ปลดล็อกกัญชาจากประเภทยาเสพติดให้โทษ การเคลื่อนไหวครั้งนี้บ่งบอกถึงการเปลี่ยนแปลงจากนโยบายด้านยาเสพติดแบบเก่า ที่บังคับใช้มาอย่างยาวนาน ไปสู่นโยบายใหม่ แสดงถึงทัศนคติที่เปลี่ยนไปต่อการจำหน่ายและบริโภคกัญชาของประเทศไทย
สำหรับประเทศไทยแล้ว กัญชาเคยถือเป็นยาเสพติดที่หากผู้ใดทำการครอบครอง จำหน่าย หรือบริโภค จะได้รับบทลงโทษที่รุนแรง หรืออาจถูกตัดสินประหารชีวิต แต่เมื่อวันที่ 9 มิถุนายน 2565 รัฐบาลไทยได้ดำเนินการถอดกัญชาและกัญชงออกจากบัญชียาเสพติดประเภท 5 ซึ่งถือเป็นการลดทอนโทษอาชญากรรมของกัญชา การเปลี่ยนแปลงนี้ทำให้คนไทยสามารถปลูกและขายกัญชาเพื่อวัตถุประสงค์ทางการแพทย์ได้
อย่างไรก็ตาม กฎระเบียบเพื่อควบคุมกัญชามีความกำกวม แม้ว่าการใช้กัญชาส่วนบุคคลจะถูกกฎหมายแล้ว แต่ก็ยังจำกัดอยู่เพียงพื้นที่ส่วนตัว และการบริโภคในที่สาธารณะยังคงเป็นข้อห้ามอย่างเคร่งครัด ความไม่แน่นอนในกฎระเบียบเหล่านี้ได้นำไปสู่การเติบโตของตลาดกัญชาที่ไม่เป็นระเบียบ จึงเกิดข้อเรียกร้องให้มีการปรับปรุงกฎหมายดังกล่าว
กฎหมายกัญชาในปัจจุบันคืออะไร?
สำหรับนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติในประเทศไทย ความเข้าใจในกฎหมายกัญชาในปัจจุบันถือเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อหลีกเลี่ยงการกระทำที่ผิดกฎหมายโดยรู้เท่าไม่ถึงการณ์ ข้อปฏิบัติ 10 ประการที่ควรคำนึงถึงมีดังต่อไปนี้
- สิทธิ์ในการใช้กัญชา
บุคคลที่มีอายุต่ำกว่า 20 ปี สตรีมีครรภ์ และสตรีให้นมบุตรไม่ได้รับอนุญาตให้บริโภคกัญชาในประเทศไทย ไม่ว่าในรูปแบบใด
- ขีดจำกัดการครอบครอง
การครอบครองสารสกัดกัญชาที่มี THC มากกว่า 0.2% จำเป็นต้องได้รับอนุญาตอย่างเป็นทางการ มาตรการนี้ช่วยควบคุมประสิทธิภาพของผลิตภัณฑ์กัญชาอย่างเข้มงวด เพื่อลดความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นจากการใช้กัญชาเกินขนาด
- ห้ามพกพาเมล็ดหรือชิ้นส่วนพืชกัญชา
ห้ามผู้ใดพกพาเมล็ดพันธุ์กัญชาหรือชิ้นส่วนพืชกัญชาเข้าหรือออกจากประเทศไทย ข้อห้ามนี้มีไว้เพื่อป้องกันการนำสายพันธุ์กัญชาจากต่างประเทศมาใช้โดยปราศจากการควบคุม และการนำกัญชาจากไทยไปยังประเทศที่กัญชาถือเป็นยาเสพติดและมีบทลงโทษรุนแรง
- การปลูกกัญชา
แม้ว่าการเพาะปลูกกัญชาจะถูกกฎหมายในประเทศไทย แต่บุคคลที่ต้องการปลูกกัญชาจะต้องผ่านกระบวนการลงทะเบียนอย่างเป็นทางการผ่านช่องทางของรัฐ
- การวิจัย การส่งออก การจำหน่าย และการแปรรูป
การมีส่วนร่วมในกิจกรรมต่างๆ ที่เกี่ยวกับกัญชา เช่น การวิจัย ส่งออก จำหน่าย หรือแปรรูปกัญชาในเชิงพาณิชย์ จำเป็นต้องได้รับใบอนุญาตอย่างเป็นทางการ
- อาหารที่มีส่วนผสมของกัญชา
อาหารผสมกัญชามีจำหน่ายเฉพาะในร้านค้าที่ได้รับอนุญาตเท่านั้น ข้อจำกัดนี้ช่วยให้มั่นใจว่าการเตรียมและการบริโภครายการอาหารที่มีส่วนผสมจากกัญชาเป็นไปตามแนวทางเฉพาะ และเป็นการส่งเสริมการใช้กัญชาอย่างมีความรับผิดชอบภายในสถานประกอบการที่กำหนด
- ผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพจากกัญชา
การเข้าถึงผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพจากกัญชานั้นจำกัดอยู่เพียงช่องทางเฉพาะ ที่กำหนดโดยหน่วยงานกำกับดูแลเท่านั้น เพื่อให้บุคคลที่กำลังมองหาผลิตภัณฑ์ด้านสุขภาพที่เกี่ยวข้องกับกัญชาจะสามารถเลือกสินค้าที่ได้รับอนุมัติและถูกตรวจสอบแล้ว
- ห้ามสูบกัญชาในพื้นที่สาธารณะ
การสูบกัญชาในที่สาธารณะเป็นสิ่งต้องห้ามโดยเด็ดขาดในประเทศไทย กฎระเบียบนี้ป้องกันการรบกวนผู้อื่นในที่สาธารณะ โดยผู้ที่อาจฝ่าฝืนอาจต้องโทษปรับหรือจำคุก
- หลีกเลี่ยงการขับรถหลังการบริโภค
นักท่องเที่ยวชาวต่างชาติควรงดการขับขี่ หลังจากบริโภคผลิตภัณฑ์ที่มีกัญชาผสมอยู่ เนื่องจากอาจก่อให้เกิดความเสี่ยงบนท้องถนนและอุบัติเหตุที่ไม่คาดคิด
- ไปพบแพทย์เมื่อพบความผิดปกติ
ผู้ที่ประสบผลข้างเคียงร้ายแรงจากการบริโภคกัญชาควรรีบไปพบแพทย์โดยทันที
ปัจจุบันมีสถานประกอบการที่จำหน่ายผลิตภัณฑ์จากกัญชาเกิดขึ้นอย่างแพร่หลาย รวมถึงดอกกัญชา อาหารที่มีส่วนผสมของกัญชา (ปริมาณ THC ต่ำกว่า 0.2%) และน้ำมันดอกกัญชา เป็นต้น แม้ว่าผลิตภัณฑ์เหล่านี้จะหาซื้อได้ง่าย แต่นักท่องเที่ยวควรใช้ความระมัดระวังในการเลือกร้านค้า โดยต้องเป็นร้านที่ได้รับอนุญาตอย่างถูกต้อง และควรเคารพต่อกฎระเบียบของประเทศไทยอย่างเคร่งครัด
ปัญหาเกี่ยวกับกัญชาในไทย
แม้ว่าทางการไทยจะไม่จำแนกกัญชาว่าเป็นยาเสพติดที่ผิดกฎหมายอีกต่อไป แต่กฎระเบียบทางการค้าและการบริโภคที่ไม่รัดกุม ทำให้เกิดความสับสนทั้งกับผู้ซื้อและผู้ขาย
นับตั้งแต่การประกาศให้กัญชาเป็นพืชถูกกฎหมายในเดือนมิถุนายน 2565 บุคคลบางกลุ่มได้มีการแสวงหาผลประโยชน์จากความคลุมเครือทางกฎหมาย สถานประกอบการหลายแห่งในไทยจำหน่ายผลิตภัณฑ์จากกัญชาที่มีสาร THC เกิน 0.2% และบางแห่งไม่มีใบอนุญาตที่จำเป็น นอกจากนี้ แม้ว่ากฎหมายกำหนดให้ผู้บริโภคต้องมีอายุ 20 ปีขึ้นไป แต่การบังคับใช้กฎหมายดังกล่าวกลับมีความหละหลวม
ทั้งหมดนี้สร้างความไม่พอใจต่อสาธารณชน จึงเกิดข้อเรียกร้องให้มีกฎหมายที่เข้มงวดมากขึ้น อย่างไรก็ตาม ผู้เกี่ยวข้องจำเป็นต้องพิจารณาว่าจะดูแลผู้ผลิตและสถานประกอบการในท้องถิ่นได้อย่างไร เพื่อลดผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงด้านกฎระเบียบกัญชาในอนาคต
อนาคตที่ไม่แน่นอนของกัญชาในไทย
หลังจากกัญชากลายเป็นพืชถูกกฎหมาย อุตสาหกรรมกัญชาในไทยก็มีการเติบโตอย่างก้าวกระโดด และขยายตัวอย่างรวดเร็ว ทั้งนี้ การขาดกฎหมายที่รอบคอบในการควบคุมและตรวจสอบการผลิต จำหน่าย และบริโภคกัญชา ทำให้รัฐบาลต้องดำเนินการเปลี่ยนแปลงกฎระเบียบอย่างรวดเร็ว เพื่อลดผลกระทบที่มีแนวโน้มว่าจะรุนแรงขึ้นในอนาคต
นายกรัฐมนตรี เศรษฐา ทวีสิน ได้กล่าวถึงความมุ่งมั่นที่จะแก้ไขกฎหมายกัญชาปี 2565 โดยจำกัดการใช้กัญชาเพื่อวัตถุประสงค์ทางการแพทย์เท่านั้น แม้จะมีข้อกังวลเกี่ยวกับการบริโภคกัญชาเพื่อสันทนาการที่ปฏิบัติกันอย่างเสรีในปัจจุบัน แต่กฎหมายใหม่มีเป้าหมายที่จะนำความเป็นระเบียบมาสู่อุตสาหกรรมกัญชาในไทย โดยจัดการกับปัญหาต่าง ๆ เช่น ร้านค้าที่ไม่มีใบอนุญาต การควบคุมผลิตภัณฑ์ และการหลีกเลี่ยงภาษี ขณะนี้ผู้เกี่ยวข้องกำลังอยู่ในกระบวนการทบทวนข้อกฎหมาย ซึ่งคาดว่าจะใช้เวลาหนึ่งปีในการแก้ไขประเด็นต่าง ๆ รวมถึง การอนุญาต การจัดจำหน่าย และการบังคับใช้มาตรการทั่วไปที่เข้มงวดยิ่งขึ้น
การเคลื่อนไหวครั้งนี้ก่อให้เกิดปฏิกิริยาที่หลากหลาย ผู้ที่อยู่ในอุตสาหกรรมกัญชาหวังว่าจะมีการปราบปรามการจำหน่ายและใช้กัญชาที่ผิดกฎหมาย โดยไม่มีการยกเลิกการใช้กัญชาโดยสิ้นเชิง ในขณะที่ผู้ประกอบการด้านการท่องเที่ยว อาจยินดีที่จะมีกฎหมายที่เข้มงวดมากขึ้นในการแก้ไขปัญหาจากกัญชา เช่น การใช้กัญชาเกินขนาด
รองนายกรัฐมนตรี อนุทิน ชาญวีรกูล ซึ่งเป็นบุคคลสำคัญในการทำให้กัญชาเป็นพืชถูกกฎหมาย ปัจจุบันสนับสนุนให้มีการเฝ้าระวังอุตสาหกรรมกัญชาอย่างเคร่งครัดยิ่งขึ้น โดยคัดค้านการจัดประเภทกัญชาเป็นยาเสพติดอีกครั้ง แต่รับทราบถึงความจำเป็นในการประนีประนอมด้านกฎหมายภายใต้รัฐบาลผสมใหม่
ในขณะที่ประเทศไทยกำลังก้าวผ่านวิวัฒนาการของอุตสาหกรรมกัญชา การตัดสินใจครั้งต่อไปมุ่งเน้นไปที่การสร้างสมดุลระหว่างการส่งเสริมการใช้กัญชาด้วยความผิดชอบ และการควบคุมตามกฎระเบียบอย่างมีประสิทธิภาพ
ในบริบทที่มีการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลาของอุตสาหกรรมกัญชาในประเทศไทย ความเข้าใจต่อกฎหมายที่ครอบคลุมและถี่ถ้วนถือเป็นสิ่งสำคัญสำหรับผู้ที่สนใจเข้าสู่ตลาดนี้ เมื่อต้องเผชิญกับความไม่แน่นอนทางกฎหมาย Siam Legal เป็นที่ปรึกษาที่เชื่อถือได้สำหรับท่าน เรามุ่งมั่นที่จะติดตามการเปลี่ยนแปลงทางกฎหมายและข้อบังคับล่าสุด ทีมผู้เชี่ยวชาญของเรามีความรอบรู้ในด้านสังคมและสภาพแวดล้อมทางธุรกิจของประเทศไทย เราพร้อมที่จะให้ความช่วยเหลือท่าน โดยให้คำแนะนำที่จำเป็นเกี่ยวกับอุตสาหกรรมกัญชาของไทย รวมถึงข้อมูลเชิงลึกทางกฎหมายที่สำคัญและแนวปฏิบัติที่ควรกระทำ โปรดติดต่อเราเพื่อขอข้อมูลเพิ่มเติม
Category: กฎหมายสาธารณสุข
About the Author (Author Profile)
สยาม ลีเกิ้ล เป็นสำนักงานกฎหมายระหว่างประเทศซึ่งประกอบไปด้วยทนายความผู้มีประสบการณ์ทั้งกฎหมายไทยและกฎหมายต่างประเทศ สำนักงานในประเทศไทยนี้ให้บริการทางกฎหมายอย่างครอบคลุมต่อลูกความท้องถิ่นและต่างประเทศสำหรับคดีความ เช่น คดีแพ่งและอาญา ข้อพิพาททางแรงงาน คดีทางการค้า การหย่า การรับเป็นบุตร การส่งผู้ร้ายข้ามแดน ฉ้อโกง และคดีเกี่ยวกับยาเสพย์ติด ความเชี่ยวชาญอีกด้านหนึ่งของสำนักงานคือ บริการเกี่ยวกับกฎหมายบริษัท เช่น การจดทะเบียนบริษัท และการส่งเสริมการลงทุนในประเทศไทย กฎหมายครอบครัว ทรัพย์สิน และการสืบสวนส่วนบุคคล
